Dutch graphic art of the 20th century
Niederländische grafische Kunst des 20. Jahrhunderts
Art graphique néerlandais du 20ème siècle
Arte gráfico holandés del siglo 20

22 september 2017

W.J. Rozendaal: "Comedia Burlesca"

Deze grote prent maakte Rozendaal in 1963 in opdracht van het ministerie van O.K.W. (= Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen) in een oplage van 60. De prenten waren bestemd voor de Nederlandse kweekscholen. Wat er precies de bedoeling van was, is mij niet bekend. Wèl kreeg Rozendaal bij de opdracht enkele richtlijnen mee. Op het exemplaar uit de Collectie Boijmans (Rotterdam) heeft hij  in de marge geschreven: "Opdracht O.K.W. was: een voor leerlingen v.e. kweekschool begrijpelijke voorstelling." Kennelijk leefde bij O.K.W. de gedachte dat je bij de gemiddelde kweekschoolleerling niet al te veel kunstbeschouwelijke capaciteiten kon verwachten. Die ministeriële grondhouding weerspiegelt zich tot op de dag van vandaag in de ondermaatse salariëring van de basis-schoolleraren. Hoe het ook zij, Rozendaal nam de opdracht aan, met deze prent als resultaat. Het hier afgebeelde exemplaar is een proefdruk ("2e proef"), met in de marge een uitgebreide toelichting van Rozendaal aan het adres van ene heer Van Wessem, naar ik aanneem een ambtenaar van O.K.W. Voor de volledigheid geef ik die toelichting in zijn geheel weer:

Zeer geachte Heer van Wessem, De "Schoolprent": deze 2e proef bracht ik U even - met het plan U daarna telefonisch Uw mening te vragen. Ik kon niet wachten met afdrukken: pas na de oplage wist ik of mijn druk-plaat het uithouden zou. U ziet wel: met deze "volksprent" probeer ik in de [in het O.K.W.-schrijven aangeduide] "BELANGSTELLINGSSFEER" te komen - (al heb ik hierbij concurrentie v.h. stripverhaal) met vr.gr. W.J. Rozendaal

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de mededeling van Rozendaal een licht ironische ondertoon heeft. De toegepaste techniek is niet zonder meer duidelijk. In de beschrijving van het exemplaar uit de Collectie Boijmans is sprake van "linoleumsnede". Ook het Rijksmuseum bezit een exemplaar, waarbij als techniek "kartonsnede" wordt vermeld. Ik ben geneigd me bij het Rijksmuseum aan te sluiten, enerzijds vanwege de aard van de afdruk, anderzijds gezien Rozendaal's bezorgdheid omtrent de "houdbaarheid" van de drukplaat. De afmetingen zijn royaal te noemen: 47x61,5 cm (hxb).