Piet Scheerder: "Pakhuizen de Koorndrager"

Een stadsgezicht van een geheel andere orde biedt deze houtsnede van Piet Scheerder op briefkaartformaat (12,1x9 cm, hxb).  Eerder plaatste ik van deze kunstenaar de houtsnede getiteld Schreierstoren. Beide prentjes maken deel uit van een serie van 10 Amsterdamse stadsgezichten. Naar mijn inschatting dateren ze van de jaren '20 of '30 van de vorige eeuw. Nadere bestudering en vergelijking met oude foto's kan daarover misschien wat meer duidelijkheid brengen. Ik zal ze mettertijd alle tien ten tonele voeren. De hier getoonde pakhuizen lagen aan de Oudeschans (nrs. 73, 75 en 77); ze zijn in de as gelegd bij een brand op 3 juni 1949 (informatie Beeldbank Amsterdam). 

foto (detail): 1909, fotograaf onbekend (Beeldbank Amsterdam)

Ank Spronk: "Suzdal I"

Dit kleine etsje van Ank Spronk toont een deel van het Russische stadje Suzdal, gelegen op ruim 200 km ten noordoosten van Moskou. Hier zien we (als ik mij niet vergis) het kloostercomplex Sint Euthymius, met links de kathedraal van de Transfiguratie van de Verlosser. Wat deze transfiguratie behelst staat te lezen in het evangelie van Mattheus, hoofdstuk 17, verzen 1-9 (niet dat u er veel wijzer van wordt...). Veel gebouwen in Suzdal, dat zo'n 40 kerken telt, staan op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Het prentje van Spronk dateert van 1990 en meet 7,8x12,4 cm (hxb). In de benedenmarge bevinden zich titel, signatuur en datering, alle in potlood.

Jan Battermann: "Wat zij bedoelen"

In 1969 maakte Jan Battermann deze  lino bij een gedicht van Jan Hanlo, getiteld Wat zij bedoelen. Het is een abstracte voorstelling, waarin met enige moeite een gezicht en een vogel te onderscheiden zijn. Het gedicht en de prent vormden samen het 5e poëzieblad in de reeks Pen en burijn, een project van de Bredanaar Frits Haans. In het colofon is sprake van een driekleurenlino, terwijl er 6 verschillende kleuren te ontdekken vallen. Door te drukken met blauw, rood en geel konden ook de mengkleuren paars (rood over blauw), groen (geel over blauw) en oranje (geel over rood)  gerealiseerd worden. De volgorde van de drukgangen was daarbij waarschijnlijk blauw, rood, geel, in ieder geval geel als laatste. Het formaat van de lino is 25,3x20,2 cm (hxb) en deze is gesigneerd door de kunstenaar. Het gedicht en het colofon geven de indruk ook in lino of hout gesneden te zijn, maar in werkelijkheid zijn beide gedrukt met de zg. Houtsnedeletter (ontwerper mij niet bekend). Het was ongetwijfeld de bedoeling dat ook het gedicht zou zijn gesigneerd, ware het niet dat de dichter nog voor de totstandkoming van het blad ten gevolge van een noodlottig verkeersongeluk op 15 juni 1969 om het leven kwam, aldus het colofon.

Heino Brüll: "Margarita"

Dit portret door Brüll is enerzijds minimalistisch, maar anderzijds ook heel sprekend en gevoelig, zeker als we beseffen dat de geportretteerde zijn wederhelft is... Het is een linosnede, gemaakt in 1978, in een oplage van 10 exemplaren, waarvan dit nummer 1 is. Het formaat van de prent is 22,5x20,5 cm (hxb).

Jan Giesen: Johannes en Petrus

Uit het al besproken Evangelarium uitgegeven in 1939 door Uitgeverij Trio komt deze houtgravure met de konterfeitsels van van links naar rechts de apostelen Johannes en Petrus. Hun beider namen staan er in Griekse kapitalen bij. Het formaat van deze prent is 17,5x14,4 cm (hxb); midden onder in de druk vinden we het monogram JThG van de kunstenaar en het jaartal 1934. Deze gravure was dus al 5 jaar vóór publicatie in boekvorm gereed. 

Willem Weverling: Twee gezichten

Al 'n tijdje niks meer laten zien van Willem Weverling, dus bij deze: zoals ook in de andere gevallen een linosnede met een abstraherend karakter. We zien twee gezichten (of is het er één?) en een merkwaardig geval in de rechterbovenhoek, dat nog het meeste weg heeft van een oog in een gloeilamp. De liefkozende hand suggereert dat we met een liefdespaar te maken hebben. Ik laat aan de beschouwer de nadere duiding van dit prentje over... Het meet 10x7,5 cm (hxb). In de benedenmarge vinden we van links naar rechts de oplage-aanduiding "4/5", de signatuur en de datering "1945", alle in potlood.