Charles Eyck: Heiligenprentje 6

Een zesde exemplaar uit de map gelithografeerde devotieprentjes toont een aantal objecten uit het lijdensverhaal van Christus, dat hiermee dus symbolisch wordt voorgesteld. Deze voorwerpen vallen onder de noemer 'passiewerktuigen' of, in het Latijn, 'arma Christi' (de wapenen van Christus). Eyck heeft het aantal items nog beperkt gehouden, want op andere voorstellingen komen ook nog voor de geldbuidel van Judas, het zwaard van Petrus, de haan die driemaal kraaide, het wasbekken van Pilatus, drie dobbelstenen, om er een aantal te noemen. Het prentje van Eyck behoeft voor de moderne beschouwer wellicht nog enige toelichting, met name wat betreft de staf met het gespikkelde bolletje: deze stelt de stok met spons voor waarmee Jezus' dorst gelest werd. Het prentje, dat zo'n 9x6 cm meet (hxb), is rechtsonder met potlood gesigneerd.

W.J. Rozendaal: Gregor, im Bett

In 1948 verzorgde stichting De Roos te Utrecht een bibliofiele uitgave van Die Verwandlung, de beroemde novelle uit 1915 van Franz Kafka. Rozendaal leverde hiervoor 9 illustraties, volgens Asselbergs alle houtgravures (maar het zouden ook houtsneden kunnen zijn), die overigens door Rozendaal's echtgenote Petra van Leeuwen waren gestoken. Tussen de spijlen aan het voeteneind ontwaren wij de signatuur van Rozendaal en de afkorting P.sc., wat staat voor Petra sculpsit (= Petra heeft het gestoken/gesneden). Centraal op dit prentje zien wij Gregor Samsa, de hoofd-"persoon" van het verhaal, bij het ontwaken tot de ontdekking komen dat hij veranderd is in een buitenformaat geleedpotige. Kafka verwoordt het in de eerste zin van het verhaal aldus: "Als Gregor Samsa eines Morgens aus unruhigen Träumen erwachte, fand er sich in seinem Bett zu einem ungeheueren Ungeziefer verwandelt." Van de illustraties bestaan een aantal afzonderlijke drukken, waarschijnlijk proefdrukken, waarvan dit er één is. Het formaat is 7,9x9,6 cm (hxb); signatuur rechtsonder in potlood.

Kurt Löb: "De Amsterdamse kroeg"

Uit de tijd dat Amsterdam nog enigszins vredig en onbedorven was dateert deze rijmprent, een gezamenlijke creatie van Simon Carmiggelt (tekst) en Kurt Löb (beeld). Hoewel dit blad misschien niet helemaal onder de definitie van grafiek kan worden gebracht, vind ik het toch leuk genoeg om hier te laten zien. Getuige het colophon hebben we wat de afbeelding betreft te maken met een "rasterloze reproduktie". Deze toont het interieur van een morsige Amsterdamse kroeg, gestoffeerd met een barman en een drietal cliënten. Het gedicht van Carmiggelt ademt weemoed, want in zijn tijd al was dit soort etabissementen op zijn retour, tegenwoordig zijn ze op de vingers van één of twee handen te tellen. De reproductie meet 26,5x19 cm (hxb) en is in de linkermarge met potlood gesigneerd door de kunstenaar; een handtekening van Simon Carmiggelt ontbreekt. De datering is 1983 en de oplage bedroeg 1000 exemplaren.

Toon Wegner: Turfstekers

Deze linoleumsnede in 3 kleuren maakte deel uit van een kalender voor het jaar 2007. Deze is gemaakt door Toon Wegner, die tijdens zijn opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, in de jaren '40 van de vorige eeuw, les kreeg van o.a. Willem Jacob Rozendaal (op deze site met veel werk vertegenwoordigd). In 1969 vestigde Wegner zich in het Drentse museumdorp Orvelte, waar hij samen met zijn vrouw Diana Court (1925-2018) vele culturele en kunstzinnige activiteiten ontplooide. Eén daarvan vormde de jaarlijkse productie van een grafiekkalender. Op de hier getoonde prent zien wij een drietal turfstekers aan de slag, lang geleden een alledaags schouwspel in het Drentse landschap. De prent kent een formaat van 32,3x26,5 cm (hxb), en is rechtsonder gesigneerd en gedateerd "2006"; centraal in de benedenmarge de vermelding "linosnede".

Georg Ruijter: "Koninklijk Paleis"

De laatste prent uit de map Stadsgezichten van Amsterdam is van de hand van Georg Ruijter en toont een deel van het Koninklijk Paleis op de Dam, zoals het opdoemt wanneer men het nadert vanuit de Eggertstraat (als ik mij niet vergis). Het straatbeeld was in 1936, toen deze houtsnede gemaakt werd, een stuk rustiger dan tegenwoordig... De maten van de prent zijn 24,8x18 cm (hxb); rechts in de benedenmarge bevinden zich signatuur en datering.

Marinus Adamse: "Veere"

Op deze litho uit 1918 zien we het hoofd van een vrouw en profil naar rechts. Omdat linksboven in de prent de plaatsnaam Veere te lezen is, ga ik ervan uit dat de hoofdbedekking en wat er verder van de kleding te zien valt, tot de typische klederdracht van Veere (Walcheren) behoort. Volgens informatie van de Heemkundige Kring Walcheren waren er in 2015 op Walcheren nog 46 vrouwen die met enige regelmaat traditionele klederdracht droegen (tegenover 216 in 2003 en 993 in 1987). De prent meet 30x24,5 cm (hxb); rechtsboven in de druk bevindt zich de signatuur van de kunstenaar en de datering 1918.