Dutch graphic art of the 20th century
Niederländische grafische Kunst des 20. Jahrhunderts
Art graphique néerlandais du 20ème siècle
Arte gráfico holandés del siglo 20

31 december 2022

Jaap Kuijper: Nieuwjaarswens 1946

In 1945 vervaardigde en verstuurde Jaap Kuijper deze nieuwjaarswens in houtgravure (14x9 cm , hxb) naar zijn relaties. De Tweede Wereldoorlog was nog maar net afgelopen en het verlangen naar vrede en verdraagzaamheid was alom aanwezig. Dat gevoel is ook in het huidige tijdsgewricht voor velen herkenbaar... De tekst van Kuijper spreekt voor zichzelf. Ik wens alle bezoekers van grafiek-nl een goed nieuwjaar toe.

29 december 2022

Dick van Luijn: Balkonkamer

Hoewel het hartje winter is, of misschien wel om die reden, deze "warme" prent van Van Luijn. De kunstenaar neemt ons mee naar een tropische of subtropische omgeving en doet ons in deze koude dagen na de kerst verlangen naar de weldadige warmte van deze locatie. De prent, een ets van 34x24 cm (hxb), is rechtsonder gesigneerd; linksonder vinden we de vermelding "proefdruk d/d etser". Juffermans dateert dit werk op 1953.

30 november 2022

Pieter Geraedts: Buffel

Een imposante buffel (of daaraan verwante rundersoort) van de hand van Pieter Geraedts, die werd geboren in Velp, maar vanaf 1934 tot aan zijn overlijden in 1978 in Warmond woonde en werkte. Hij was behalve als graficus ook als kunstschilder, beeldhouwer en glazenier actief. De hier getoonde prent is een linoleumsnede in drie kleuren, met een formaat van 37x29,5 cm (hxb). Rechtsonder bevindt zich de signatuur in potlood. Datering ontbreekt.

Lou Strik: De toeschouwers (2)

Waar deze toeschouwers naar kijken is niet duidelijk. Misschien vergapen ze zich aan hun onnavolgbare soortgenoten... Ook deze hougravure van Strik vertoont diens typerende fantasierijke stijl. De prent meet 24x14,7 cm (hxb) en is rechtsonder met potlood gesigneerd. De datering ligt in de buurt van 1965.

31 oktober 2022

Nico Bulder: Littera eget scheda

75 Jaar geleden, eind 1947, zond Lutkie & Smit Papiergroothandel n.v. te Amsterdam een nieuwjaarsgroet naar zijn relaties met de leuze 'De letter behoeft papier', die in die tijd nog volop van kracht was. Tegenwoordig heeft het beeldscherm de rol van het papier voor een belangrijk deel overgenomen. Er zijn zelfs bedrijven en instellingen die geheel papierloos door het leven trachten te gaan (behalve op de toiletten...) en de meeste boeken verschijnen tegenwoordig ook in een digitale versie. Alleen voor originele grafiek is het papier vooralsnog onontbeerlijk.  Voor deze nieuwjaarsgroet verzorgde Nico Bulder de afbeelding, een houtgravure van 17,5x10 cm (hxb).

20 oktober 2022

Henk Blokhuis: Landschap met scheepje

Dit kleine prentje, een linoleumsnede in 4 kleuren van Henk Blokhuis, toont een scheepje in een waterlandschap, ergens in Nederland, naar ik aanneem. Blokhuis heeft vooral naam gemaakt met het ontwerpen en uitvoeren van een groot aantal exlibris, veelal in linodruk maar ook in diepdruktechniek. Hij slaagt er vaak in met eenvoudige middelen en beeldtaal sfeervolle resultaten te bereiken. Deze prent meet 9x13,5 cm (hxb) en is rechtsonder met potlood gesigneerd. Het jaar van ontstaan is 1988.

29 september 2022

Engelien Reitsma-Valença: Portret Ina Boudier-Bakker

Een exacte datering is er niet voor deze kopergravure, die medio jaren '50 is gemaakt, mogelijk ter gelegenheid van de 80e verjaardag van de geportretteerde, Ina Boudier-Bakker (1875-1966). Zij was in haar tijd een populair en misschien zelfs gevierd auteur. Haar grootste succes was de roman De klop op de deur (1930), door Johan Cruyff ooit ietwat verhaspeld tot Geklop op de deur. Dit werk stond niet in bijzonder hoog aanzien bij de literatuurcritici; één van hen adviseerde: "Niet open doen!" Toch werd de roman vele malen herdrukt en zelfs verwerkt tot een tv-serie, die in de jaren 1970/71 door de KRO werd uitgezonden. De prent van Reitsma meet 23,7x17,6 cm, en is voorzien van signatuur, oplage-aanduiding "36/36" en de vermelding "Aan prof. Kuno Brinks" (niet zichtbaar op de scan), alles in potlood.

21 september 2022

Jan Battermann: Visvangst

Deze kleine houtgravure van 10x16 cm (hxb) toont een scheepje met zeven opvarenden, van wie er een doende is een vis binnen te halen (of uit te zetten?). De prent zou een illustratie kunnen zijn bij een verhaal, maar ik zou niet weten welk. De klederdracht van de bemanning doet nogal exotisch aan en ook het bootje is niet van hier, om het maar zo te zeggen. Rechts in de benedenmarge vinden we de signatuur en datering "'65", beide in potlood.

29 augustus 2022

Rob Cox: Pottenbakker

Deze derde prent in de beroepenreeks van Rob Cox toont een pottenbakker tussen zijn vazen. Ook dit is een linoleumsnede in 4 kleuren, met de maten 20x27 cm (hxb). Het werk is rechtsonder met potlood gesigneerd en gedateerd "1961".

11 augustus 2022

Charles Eyck: Kop

Deze litho van Eyck toont het portret van een mij onbekemde man. Je bent geneigd er een heilige of zelfs Jezus Christus in te zien, maar het ontbreken van een aureool maakt dat onwaarschijnlijk, temeer daar deze kunstenaar zeer scheutig was met het toebedelen van stralenkransen e.d. Hij liet als het ware geen gelegenheid onbenut om er een te plaatsen... Wie het dan wel is, blijft dus in het duister. Het lijkt mij overigens geen naar het leven getekend portret. Het formaat van de prent is 24,5x19,5 cm (hxb); linksonder bevinden zich signatuur en datering "'33", beide in potlood.

29 juli 2022

Hub Levigne: Boerin

Deze kleine kopergravure van Levigne dateert van lang vóór de huidige stikstofcrisis. We zien een naakte boerin die volledig opgaat in haar agrarische bezigheden. Ze ziet er niet bijzonder schrander uit, in tegenstelling tot een aantal van haar tegenwoordige vakgenoten, die lijken te zijn afgestudeerd in klimaat-, schei- dan wel natuurkunde met als bijvak communicatiewetenschappen en die hun kennis op onorthodoxe en weinig verfijnde wijze over het voetlicht trachten te brengen... Het prentje van Levigne meet slechts 9x8 cm (hxb) en is gesigneerd met potlood. Datering is mij niet bekend.

19 juli 2022

Jan Sleper: "Het Zonnelied"

Gedurende deze dagen van tropische hitte is deze prent van Jan Sleper wel toepasselijk, voornamelijk vanwege de titel. Het Zonnelied (Cantico del Frate Sole) is geschreven door Franciscus van Assisi, vermoedelijk in 1225, waarmee het als het eerste gedicht in de Italiaanse taal beschouwd kan worden. Het is een ode aan de schepping in allerlei facetten. Voor de volledige tekst in de originele versie (Umbrisch Italiaans) en in een Nederlandse vertaling zie de betreffende Wikipedia-pagina. Op deze litho van 21x15,5 cm (hxb) zien wij Franciscus staand in een Italiaans landschap, met het gezicht naar de zon gewend, temidden van een uitbundige flora en fauna. In de benedenmarge vinden we links de titel, rechts de signatuur en de datering "'47", alles in potlood, linksonder in de druk de initialen van de kunstenaar: J.B.S.

29 juni 2022

Cor de Wolff: "Heuvelland"

Deze droge-naaldets van Cor de Wolff toont een niet nader gespecificeerd heuvelland; het komt mij niet bekend voor en het kan best aan de fantasie van de kunstenaar ontsproten zijn, in het geval van De Wolff volstrekt niet denkbeeldig. Het prentje meet 11,7x14,8 cm (hxb). In de benedenmarge vinden we van links naar rechts de oplagegegevens "6/10", de titel, de aanduiding "dr. naald", de signatuur en de datering "1933", alles in potlood.

18 juni 2022

Dick van Luijn: Olijfboomgaard

Deze ets van Dick van Luijn is niet gedateerd, wel gesigneerd en voorzien van de vermelding "druk d/d etser", beide in potlood. Oplage-aanduiding ontbreekt. Afgebeeld is een olijfboomgaard, waarschijnlijk te situeren in het Middellandse Zee-gebied. In Jan Juffermans: Het Grafische werk van Dick van Luijn (Elite-Editions Amsterdam, 1985) heeft deze prent volgnummer 183 meegekregen. De afmetingen zijn 34x31,5 cm (hxb).

26 mei 2022

Riekele Prins: Landschap

Riekele Prins was als graficus autodidact. Hij heeft o.m. vele prenten vervaardigd, veelal (droge naald-)etsen, van Noordnederlandse landschappen. Dit is er waarschijnlijk één van, al heb ik natuurlijk geen zekerheid aangaande de exacte locatie. Deze ets is niet gedateerd, wel gesigneerd, rechtsonder met potlood. Het formaat is 23x34 cm (hxb). Mede als gevolg van een niet zeer gezonde levenswijze overleed Prins in 1954 op 49-jarige leeftijd.

19 mei 2022

Germ de Jong: "Maastricht"

Germ de Jong was Fries van geboorte, maar was als kunstenaar veelal buiten Friesland actief, ook in het buitenland. Zijn opleiding genoot hij o.a. aan de Akademie voor Beeldende Kunst te Rotterdam en de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. De hier getoonde litho maakte mogelijk onderdeel uit van een kalender, maar zekerheid daarover heb ik niet. De afbeelding toont vermoedelijk de Pater Vink-toren (links) en de Helpoort, al lijkt de weergave niet heel nauwkeurig. Germ de Jong was de vader van o.a. Frans de Jong, ook vertegenwoordigd op deze site... De prent meet 21x28,5 cm (hxb) en is rechtsonder in de druk gesigneerd. Datering ontbreekt.

24 april 2022

Daniël den Dikkenboer: Violist

Daniël den Dikkenboer kreeg zijn opleiding aan de kunstacademie in zijn geboorteplaats Rotterdam. Als kunstenaar/graficus, vergaarde hij vooral roem met zijn lithografieën. Dit is er één van. Met enige moeite herkennen we van links naar rechts het hoofd van de muzikant, de strijkstok en de viool. De afmetingen van de prent zijn 30,5x44 cm (hxb); in de benedenmarge rechts vinden we de signatuur en de datering "'52", beide in potlood.

19 april 2022

Lou Strik: "De toeschouwers"

Deze qua formaat royale houtgravure dateert van 1964/65. De prent toont drie naakte op elkaar geklauterde vrouwenfiguren, in de voor Strik zo typerende stijl, waarin de kunstenaar zeer veel ruimte geeft aan zijn verbeelding. In dit geval heeft hij zich nog wel enigszins aan de anatomische realiteit gehouden. De prent meet 23,5x14,7 cm (hxb) en is rechtsonder gesigneerd met potlood.

30 maart 2022

Engelien Reitsma-Valença: Zelfportret

Dit relatief vroege werk van Engelien Reitsma, staat niet in haar werklijst kopergravures in Michiel Kersten, De Nederlandse kopergravure [1900-1975] (Den Haag 1989). De oplage was waarschijnlijk maar klein. Getuige de datering rechtsonder naast de signatuur maakte zij deze prent in 1916; zij was toen 26 of 27 jaar oud. Het graveren leerde zij van Pieter Dupont en Johannes Aarts. Dat zij uitstekende leraren waren heeft Reitsma met een prachtig oeuvre bewezen. Deze gravure meet 29x21 cm (hxb)

20 maart 2022

Jenny Dalenoord: "Haven"

Deze kleurenlino van Jenny Dalenoord is er in (minimaal) 2 kleurstellingen: in paars met groen en in bruin met groen. Van de paarse/groene was de oplage 80 exemplaren, van de bruin/groene 120 exemplaren. De derde kleur in beide uitvoeringen werd verkregen door het paars resp. bruin over het groen heen te drukken. De prent verbeeldt de titel op behoorlijk abstracte wijze, waarbij nog net de contouren van twee schepen herkenbaar zijn, en op de achtergrond de maan en een kade met vuurtoren(?). De scheepjes en de maan weerspiegelen zich in het water... Het formaat van de prent is 34,5x45 cm (hxb); beide exemplaren zijn gedateerd "'70", het paarse draagt de oplage-aanduiding "63/80", het bruine vermeldt "57/120". Beide lino's zijn rechtsonder gesigneerd, met potlood.


19 februari 2022

Rob Cox: Kleuterleidster

De volgende vierkleurenlino die Cox in 1961 maakte voor een beroepenkalender voor het jaar 1962. Ik weet niet of ik het met "kleuterleidster" bij het rechte eind heb; het zou ook kinderoppas of onderwijzeres kunnen zijn, maar het blijft een leuke prent... Ook deze meet 20x27 cm (hxb) en is rechtsonder gesigneerd en gedateerd.

07 februari 2022

Charles Eyck: Haan

Nog 'n schaafprent van Eyck uit de jaren '50, uit 1953 om precies te zijn, want de prent is rechtsonder in de druk gedateerd. Dit soort prenten van Eyck wordt nogal eens abusievelijk aangezien voor hout- of linosnede, maar het betreft wel degelijk de zogeheten schaaftechniek. Ik heb op het internet hieromtrent geen uitleg in het Nederlands kunnen vinden, wel in de Engelse taal. In GB heet de techniek scraperboard, in de VS, Canada en Australië noemt men het scratchboard. Geïnteresseerden verwijs ik naar de Engelse Wikipedia-pagina over dit onderwerp. De prent van Eyck meet 15x22 cm (hxb) en is rechtsonder dubbel gesigneerd, in de druk en in potlood.

10 januari 2022

Thijs Mauve: "De Jaargetijden"

Deze kleine houtgravure maakte Mauve voor een Koppermaandag-uitgave van drukkerij Trio in Den Haag, en wel voor Koppermaandag van 1940, die in dat jaar op 8 januari viel. Koppermaandag, ook wel Koppertjesmaandag, valt op de eerste maandag na Driekoningen, dit jaar dus op 10 januari, en was van oudsher de jaarlijkse feestdag van de gilden. Tegenwoordig is die traditie alleen nog in het drukkersvak cq de grafische industrie enigszins in zwang, waaraan we o.m. het fenomeen Koppermaandagprent te danken hebben. Het prentje (14x4 cm, hxb) van Mauve fungeert als illustratie bij het gedicht De Jaargetijden van Aart van de Leeuw uit zijn bundel Opvluchten uit 1922.



03 januari 2022

Nico Bulder: Vier seizoenen

Het nieuwe jaar is alweer drie dagen op streek, maar het is nog niet te laat om alle bezoekers van grafiek-nl een voorspoedig en gezond 2022 te wensen. Bij deze dus! We doen dat met een houtgravure die Nico Bulder in 1935 maakte bij een nieuwjaarswens in opdracht van de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken. Deze vereniging was/is beter bekend als de Blauwe Knoop, en ook wel als de Blauwe NV of nog korter de NV (de letters in de houtgravure). Tot de Tweede Wereldoorlog was dit een bloeiende vereniging, met in de hoogtijdagen rond de 20.000 leden. Na allerlei fusies leidt de organisatie thans een kwijnend bestaan (of misschien zelfs dat niet meer) onder de naam Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO). De prent van Bulder verbeeldt min of meer het adagium: waar een wil is, is een weg. Het formaat van de houtgravure is 16,3x12,6 cm (hxb).