Ru van Rossem: De vlucht naar Egypte

Nog een vroege ets van Van Rossem, met een bijbels thema dit keer: de heilige familie op de vlucht voor de kindermoord van Herodes. Deze episode inclusief de terugkeer komt alleen voor in het evangelie volgens Mattheus, t.w. in hoofdstuk 2 vers 13 t/m 23 (voor wie het nog eens wil nalezen). Beroemde kunstenaars hebben deze scène uitgebeeld, o.a. Rembrandt, Albrecht Dürer, El Greco, om er een paar te noemen. Overigens komt de ezel, die in de meeste verbeeldingen een prominente plaats inneemt, in de passage bij Mattheus niet voor. Van Rossem heeft het geheel in een Europees winterlandschap gesitueerd, een voorbeeld van anatopisme. Gezien de architectuur van de afgebeelde huizen en de aanwezigheid van een kerkgebouw zou je ook nog van anachronisme kunnen spreken. De bedoeling van de kunstenaar zou kunnen zijn aan te geven dat vluchten voor vervolging van alle tijden is en overal kan plaatsvinden. Of staat de heilige familie hier symbool voor de joodse bevolking van Europa? Dat deze prent tijdens de Tweede Wereldoorlog is gemaakt, maakt deze laatste betekenislaag alleen maar aannemelijker. De ets is gesigneerd en gedateerd "1944"; de maten zijn 19,5x13,2 cm (hxb).

Jan Toorop: Mijnwerker

Precies honderd jaar oud is deze litho of, meer waarschijnlijk, isografie, die met name in de mijnstreek (maar ook daarbuiten) menig huiskamer sierde. De maker is niemand minder dan Jan Toorop, een van de belangrijkste Nederlandse beeldend kunstenaars uit de periode 1880-1910. Deze prent is in grote aantallen geproduceerd en verspreid; ik ken geen exacte cijfers, maar te denken valt aan honderden, zo niet duizenden exemplaren. Toorop pakte de verkoop van reproducties van zijn werk grootschalig aan, tot aan huis-aan-huisverkoop toe. De prent is in de tekening gesigneerd en gedateerd "1915". De fotografische reproductie door middel van isografie werd exclusief toegepast door de firma Van Meurs, die het procédé angstvallig geheim hield; tot op heden valt niet met zekerheid te zeggen hoe het precies in zijn werk ging. De kleur van pet en hemd is wellicht in een aparte drukgang aangebracht, van inkleuring met de hand is hier denk ik geen sprake. Omdat door technische oorzaken de prent niet helemaal (en ietwat vertekend) op de foto staat, daaronder apart de signatuur met in het ovaaltje, ternauwernood leesbaar, de datering. De maten zijn 63x70 cm (hxb).

Wim Zwiers: "Portret van K. Schippers pseudoniem voor Gerard Stigter"

Dit auteursportret is een kopergravure, die ook gebruikt is in een fraaie uitgave uit het jaar 2000 van de inmiddels kwijnende Nederlandsche Vereeniging voor Druk & Boekkunst. De auteur was uiteraard K. Schippers (*1936), de titel luidde De prinses zonder jaartal en de oplage omvatte 220 door auteur en kunstenaar gesigneerde exemplaren. De kopergravure is ook uit 2000 (in mijn opvatting behoort het jaar 2000 overigens tot de 20e eeuw, dus het valt nog net binnen het bestek van deze site). Dit exemplaar is er een van een kleine losbladige oplage van 16 stuks, waarvan dit nummer 10 is, met de vermelding "e.a" (= "eigen afdruk" of "épreuve d'artiste"). De afmetingen van de prent zijn 12,2x9 cm (hxb).

Lou Strik: Man en naakte vrouw

Een houtgravure van Lou Strik, in een wat lossere stijl dan veel andere van zijn houtgravures. De kunstenaar heeft hier, met succes, getracht een pentekening te suggereren. Met name de lijnen in het gezicht van de man, lijken met pen en inkt te zijn getrokken, maar zijn toch echt het resultaat van subtiel graveerwerk. De prent is niet gedateerd, wel gesigneerd, rechtsonder met potlood. De afmetingen zijn 17x14 cm (hxb). Nadere research leert dat de prent stamt uit 1957.

Peter Breevoort: "Gauguin"

Een grote houtsnede van de Rotterdamse kunstenaar Peter Breevoort, die ook in Indonesië, Mozambique, Vietnam en China gewoond en gewerkt heeft. Hij heeft veel grote houtsneden gemaakt, waaronder een serie schildersportretten. Dit is er daar één van. In dit werk zijn twee schilderijen van Gauguin "samengevoegd": het portret van Gauguin zelf is gebaseerd op Zelfportret met Palet uit 1894, zij het met gewijzigde blikrichting; voor de achtergrond stond het schilderij Nafea faa ipoipo (Tahitiaans voor "wanneer ga je trouwen?") uit 1892 model, waarbij één van de twee vrouwen nu door de schilder aan het zicht onttrokken wordt. Aardig detail: het laatste schilderij is begin dit jaar van eigenaar verwisseld voor 264 miljoen euro, op dat moment het hoogste bedrag ooit voor een schilderij neergeteld. Deze prent, die beduidend minder gekost heeft, meet 60x50 cm (hxb) en is gesigneerd in potlood, genummerd "5/10" en gedateerd "1997". 

Thijs Mauve: Landschap met fabrieken

Een fantasielandschap met fabrieken van de hand van Thijs Mauve. De techniek is houtgravure, waarvan deze kunstenaar zich veelvuldig bediend heeft. We kunnen deze prent misschien interpreteren als een aanklacht tegen de aantasting van natuur en milieu door de moderne industrie. Maar het zou ook een boekillustratie kunnen zijn. De gravure meet 12x18 cm (hxb) en is linksonder in het blok gedateerd "`48". Rechtsonder gesigneerd in potlood.