Piet Scheerder: "Anth. Breestraat"

Opnieuw een ansichtkaart van Amsterdam, uit de serie houtsneden van Piet Scheerder. Op hetgeheugenvannederland.nl vond ik onderstaande foto (fotograaf onbekend) van dezelfde locatie, maar van een iets hoger standpunt. Bij die foto staat als verklarende tekst: "prentbriefkaart van het poortje naar het voormalige Zuiderkerkhof in de Amsterdamse Sint Antoniesbreestraat, ca. 1940." Op de fotokaart zelf staat de tekst: "Oud Amsterdam, Joden Breestraat, gezicht vanaf Zuiderkerk." Dat zou moeten zijn: "gezicht richting Zuiderkerk". Misschien hoorde de op de foto afgedrukte tekst bij een andere prentbriefkaart. Op de onderste foto het poortje in de tegenwoordige situatie, met op de achtergrond de toren van de Zuiderkerk, in de steigers. De houtsnede op de kaart van Scheerder meet 12,5x9 cm (hxb), datering ontbreekt en is mij ook niet bekend.

Foto: Google Maps

Engelien Reitsma-Valença: "Ada en Frits"

Deze kopergravure toont de portretten en profil van Frits en Ada Reitsma-Kreiken, zwager en schoonzus van de kunstenares. De prent is zuiver lineair van uitvoering, arcering ontbreekt geheel (tenzij men de wenkbrauwen als gearceerd wil opvatten). Dit dubbelportret is  gemaakt in 1946, vrijwel zeker ter gelegenheid van het huwelijk van beide echtelieden, dat eveneens in 1946 werd voltrokken. De afmetingen zijn 20,3x15,8 cm (hxb).

Hub Levigne: De ontmoeting

Deze kopergravure van Levigne verscheen als bijlage bij het eerste nummer van het tijdschrift Halcyon, een uitgave van de bekende drukker/typograaf A.A.M. Stols (1900-1973). Het blad verscheen van 1940 t/m 1944, toen het door de Duitse bezetter wegens de heersende papierschaarste verboden werd. Het was gewijd aan het bibliofiele boek en de typografie en alles wat daarbij komt kijken, dus ook de grafische kunsten. Levigne vervaardigde deze prent (24x17 cm, hxb) in 1939. De signatuur linksonder is meegegraveerd in de plaat.

Heino Brüll: Vrouw met kruik

Deze hoogdruk-prent (waarschijnlijk linosnede) toont een vrouw in een interieur (keuken?) met een kruik en een kruk, maar Vrouw met kruik en kruk vond ik wat te ver gaan als titel... Het is een relatief vroeg werk, uit 1969, in een kleine oplage; dit is nummer 1 van 5. In de expressieve stijl en de spontane uitwerking doet deze prent sterk denken aan het linowerk van Aad de Haas; beide kunstenaars woonden en werkten binnen een straal van 5 km van elkaar, maar ik weet niet of er van rechtstreekse beïnvloeding sprake was. Deze lino meet 23x15,5 cm (hxb); in de benedenmarge bevinden zich vlnr de oplage-aanduiding, de vermelding "e.d." (= eigen druk), signatuur en datering.

Jacob Veldheer: "No. 3 Poissons"

Deze monumentale houtsnede is afgedrukt op dun Chinees papier.  Dit heeft door de jaren wel wat te lijden gehad, maar dat doet nauwelijks afbreuk aan de beeldende kracht van deze prent. We zien een diagonale compositie met twee vissen. Als titel heb ik de aanduiding links vlak onder de prent aangehouden (detail 1); verder weg in de marge staat ook nog vermeld "Jagende visschen" (detail 2), hetgeen de lading misschien nog beter dekt. Beide titels zijn in het handschrift van de kunstenaar. Het monumentale karakter van de prent is zeker deels te danken aan het formaat: 29,5x59 cm (hxb). Als datering heb ik op het internet 1915 aangetroffen; dat zal er niet ver naast zijn. Rechtsonder bevindt zich de signatuur in potlood.

detail 1

detail 2

Wim Zwiers: "Herinnering aan Holland"

Deze linosnede uit 1986 was Zwiers' bijdrage aan een uitgave van de Exlibriskring der Wereldbibliotheek Vereniging, ter gelegenheid van het 21 FISAE-congres in Utrecht, ook in 1986. FISAE staat voor Fédération Internationale des Sociétés d'Amateurs d'Ex-Libris. De titel van die uitgave was Van woord tot beeld; Nederlandse kunstenaars illustreren 10 gedichten. De prent van Zwiers werd afgedrukt bij een Spaanse versie (vertaling Francisco Carrasquer) van het beroemde gedicht van Hendrik Marsman, met de nog beroemdere openingsregels "Denkend aan Holland / zie ik brede rivieren / traag door oneindig / laagland gaan"; in de vertaling van Carrasquer: "Pensando en Holanda / la veo encintada / por sus mansos ríos / de plata y mercurio / cruzando indolentes / llanos infinitos". "De plata y mercurio" (= van zilver en kwik) is een dichterlijke toevoeging van de vertaler. Ook bij Zwiers dwalen de gedachten enigszins af, hij ziet voor zijn geestesoog vooral een vrouwelijk lichaam, maar dat behoort uiteraard tot de vrijheden van de kunstenaar. Het hier getoonde exemplaar is een losse afdruk, in de benedenmarge gesigneerd en gedateerd, onder vermelding van de titel en de toevoegingen "4e staat", "X3" (= linoleumsnede) en  "e.a." (= eigen afdruk of épreuve d'artiste). Het formaat is 10x8,1 cm (hxb).